Eén van de organisaties die wij steunen – ProVeg Nederland – heeft een belangrijk onderzoek gepubliceerd, waarin ze vleesvervangers en dierlijk vlees vergelijken. Wat blijkt? Vleesvervangers zijn vaak gezonder dan vlees. Hoewel ze vaak evenveel zout bevatten, zitten er minder verzadigde vetten, minder calorieën en meer vezels in vleesvervangers. En vaak zitten er evenveel eiwitten in.
ProVeg vergeleek de voedingswaarden van 130 plantaardige vleesvervangers uit de supermarkt met de dierlijke vleesproducten die ze vervangen. Zo werden plantaardige burgers vergeleken met dierlijke burgers, plantaardig spek met dierlijk spek, enzovoorts. De producten werden vergeleken op verzadigd vet, zout, suiker, eiwit, ijzer, vitamine B12 en vezels. Ook werd er bekeken welke plantaardige en dierlijke vleesproducten aan de criteria van het Voedingscentrum voldoen.
Die criteria zijn:
- Meer dan 20% van de energie komt uit eiwitten.
- Minstens 0,8 milligram ijzer per 100 gram.
- Minimaal 0,006 mg vitamine B1 per 100 gram en/of minimaal 0,24 mg vitamine B12 per 100 gram.
- Maximaal 2,5 gram verzadigd vet per 100 gram.
- Maximaal 1,1 gram zout per 100 gram.
- Geen toegevoegd suiker, wat neerkomt op maximaal 3,5 gram suiker per 100 gram
Vleesvervangers vaak gezonder dan vleesproducten
In onderstaande grafiek zie je hoe de gemiddelde vleesvervanger scoort ten opzichte van dierlijke producten. Vleesvervangers bevatten minder verzadigd vet en zout, maar wel meer suiker. Bovendien bevatten ze meer ijzer, vezels en ietsje meer eiwitten. In plantaardig vlees zit minder vitamine B12 dan in vlees, maar gemiddeld wel voldoende om aan het criterium van het Voedingscentrum te voldoen.
Grote verschillen tussen vleesvervangers
Vaak krijgen vleesvervangers de kritiek dat ze niet aan de criteria van het Voedingscentrum voldoen. Maar ze zijn vaak wél gezonder dan het vlees dat ze vervangen. Bovendien is er voor bijna ieder soort plantaardig vlees wel een product te vinden dat wél voldoet aan alle criteria van het Voedingscentrum. Van alle onderzochte vleesvervangers voldeed 33% aan alle criteria. Van de dierlijke referentieproducten voldoet slechts 17%.
Gemiddeld ben je dus beter bezig – voor het milieu én je eigen gezondheid – als je bijvoorbeeld vegagehakt kiest in plaats van dierlijk gehakt. Maar er zijn grote verschillen tussen vleesvervangers. Het ene merk is veel gezonder dat het andere. Wil je dus vlees vervangen door een plantaardige variant, check dan even de voedingswaarden op de achterkant.
Zout vaak struikelblok
Vleesvervangers zijn gemiddeld minder zout dan bewerkt vlees, maar zouter dan onbewerkt vlees, zoals een stukje kipfilet. Dat komt omdat vleesvervangers door de fabrikant al op smaak zijn gebracht, terwijl de consument zelf thuis nog zout, een kruidenmix of marinade toevoegt aan hun stukje kipfilet.
Eiwittekort, ijzertekort of vitamine B12-tekort bij vleesvervangers?
Vaak wordt gedacht dat vleesvervangers te weinig eiwitten, ijzer en vitamine B12 bevatten. 85% van de vleesvervangers die ProVeg onderzocht voldeed echter aan het eiwitcriterium voor vleesvervangers van het Voedingscentrum. Evenals 88% van de dierlijke vleesproducten.
Ook wordt er vaak ijzer en vitamine B12 toegevoegd aan vleesvervangers: in 55% van de onderzochte producten. Daarmee voldoen ze ruimschoots aan het criterium van het Voedingscentrum. Ook als je af en toe niet-verrijkte vleesvervangers eet, zit je veilig.
Waarom zou je plantaardig vlees eten?
40% van de broeikasuitstoot uit voedselproductie in Nederland wordt veroorzaakt door de productie van vlees. En dat terwijl we een relatief klein deel van onze energie uit vlees halen. Plantaardige producten stoten veel minder broeikasgassen uit.
Daarnaast veroorzaakt overconsumptie van rood en bewerkt vlees volgens Wageningen Universiteit jaarlijks €1,1 miljard aan ziektekosten.
Voor het klimaat en voor je eigen gezondheid is het dus beter om te minderen met vlees. Maar voedselgewoontes zijn lastig aan te passen. Zelfs voor mensen die zich bewust zijn van het negatieve effect van vlees op het milieu en op de gezondheid. Plantaardig vlees – die qua smaak en textuur lijken op vlees – maakt de overstap makkelijker.
Bovendien wordt plantaardig vlees steeds betaalbaarder. In veel gevallen zijn ze al goedkoper dan de vleesproducten die ze vervangen!
Lees het volledige onderzoek via deze link.
Beeld: Like Meat